Đế quốc Gruzia Phục_bích_tại_Gruzia

Demetrius I

Năm 1154, lo sợ rằng vua cha Demetrius I sẽ biến đứa con trai nhỏ của mình là George III trở thành người thừa kế ngai vàng, David V đã cố gắng nổi dậy phản đối.[3] Cuối cùng, ông ta đã giành chiến thắng, buộc cha mình phải thoái vị và David V trở thành vua, Demetrius I bị ép trở thành một tu sĩ với cái tên Damian (Damianus).[4] David V cai trị trong sáu tháng và bị sát hại bởi các quý tộc thân cận nhất là: SumbatIvane Orbeli, những người đã thực hiện một thỏa thuận bí mật với George III, em trai của David V.[5] Demetrius I quay trở lại làm vua vào năm 1155, tuy nhiên ông ốm chết chỉ một năm sau đó, George III lên ngôi kế nghiệp.[6]

Năm 1299, Mahmud Ghazan của Ilkhanate tuyên bố phế truất David VIII, đồng thời bổ nhiệm em trai của ông là Giorgi V làm vua Gruzia.[7] Việc này phải nói từ năm 1295, lúc đó David VIII đã ủng hộ Baidu Khan trong một cuộc xung đột nội bộ ở Ilkhanate, nhưng Baidu Khan đã bị giết và Mahmud Ghazan trở thành Khan mới tại đây.[8] Mahmud Ghazan ra lệnh cho nhà vua Gruzia phải đến thủ đô Tabriz, nhớ về số phận của cha mình ngày trước là Demetrius II từng bị chặt đầu tại Movakan, David VIII từ chối tuân thủ và bắt đầu chuẩn bị cho chiến tranh.[9] Mahmud Ghazan đã đáp trả bằng một cuộc trừng phạt, quân Ilkhanate tràn sang tàn phá đất nước Gruzia, được hỗ trợ bởi người Mông Cổ, người Ossetes tấn công tỉnh Shida Kartli và chiếm hẻm núi sông Liakhvi.[10] David VIII cố thủ trong núi Mtiuleti và đánh bại một lực lượng Mông Cổ lớn trong một đội du kích tuyệt vọng chiến đấu tại Tsikare, trong lúc đó người Mông Cổ lập Giorgi V lên ngôi tại thủ đô, còn David VIII vẫn tiếp tục cuộc trường kỳ kháng chiến của mình.[11] Mặc dù được hỗ trợ bởi lực lượng Mông Cổ, sức mạnh của Giorgi V cũng không thể mở rộng ra khỏi thủ đô của Gruzia nên Mahmud Ghazan đã thay thế ông ta bằng một người anh em khác, Vakhtang III, vào năm 1302.[12] Nhà vua mới lãnh đạo một đội quân Mông Cổ chống lại David VIII, nhưng vẫn xâm nhập được sâu vào các tỉnh miền núi phần lớn do phiến quân nắm giữ, sau nhiều năm chiến tranh dai dẳng, kết quả một thỏa thuận ngừng bắn đã được đàm phán.[13] Năm 1307, David VIII được công nhận là có chủ quyền chung với anh trai Vakhtang III và nhận được phong chức công tước Alastani ở tỉnh miền nam Javakheti, cho đến năm 1308 khi Vakhtang III chết, David VIII chính thức phục bích trở thành vị vua duy nhất tại Gruzia.[14]

Năm 1302, George V the Brilliant bị Mahmud Ghazan phế truất bởi năng lực làm việc kém cỏi, người lên thay thế là Vakhtang III.[15] Mặc dù được sự hậu thuẫn của quân Mông Cổ, nhưng Vakhtang III cũng không hơn gì trong cuộc chiến đấu với David VIII, kết quả họ ký hòa ước chấp nhận đồng cai trị vào năm 1307.[16] Năm 1308, Vakhtang III chết, David VIII một mình thống trị Gruzia cho đến lúc băng hà vào năm 1311, con trai là George VI tiếp nhiệm.[17] George V the Brilliant trở thành nhiếp chính cho cháu mình, bởi cả hai người anh trai đều không còn trên thế gian, và đến năm 1314 cũng qua đời không rõ nguyên nhân, ông nghiễm nhiên đăng cơ lần thứ hai một cách hợp tình hợp lý.[18]

Vào cuối mùa thu năm 1386, một đội quân khổng lồ của Timur đã tấn công Georgia, Tbilisi bị bao vây và chiếm ngày 22 tháng 11 sau một cuộc chiến khốc liệt, Bagrat V đại đế cùng gia đình ông bị cầm tù.[19] Lợi dụng thảm họa này, công tước chư hầu hoàng gia Alexander I xứ Imereti tuyên bố mình là một người cai trị độc lập, ông ta lên ngôi vua Imereti tại Tu viện Gelati năm 1387.[20] Để đảm bảo việc phục tịch của mình, Bagrat V đại đế quyết định chấp nhận chuyển đổi từ Cơ đốc giáo chính thống và trở thành người Hồi giáo, Timur đồng ý giải thoát Bagrat V đại đế và đưa ông cùng với quân đội 20.000 người Mông Cổ trở về Georgia.[21] Tuy nhiên, với sự trợ giúp bí mật từ George VII, con trai ông, George VII đã tiêu diệt hoàn toàn một đội quân Mông Cổ, qua đó giải thoát nhà vua.[22] Bagrat V đại đế tổ chức lực lượng chống phá Alexander I, tuy Alexander I đã thành công trong việc chiếm giữ một số pháo đài ở Imereti, nhưng Kutaisi vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của ông ta.[23] Năm 1389, Alexander I qua đời, anh trai là George I kế tục sự nghiệp.[24] Không giống như người tiền nhiệm, George I ban đầu thích nhiều thành công hơn trong việc củng cố quyền lực của mình đối với Imereti, nhiều pháo đài đã bị tịch thu từ những người trung thành của Bagrat V đại đế và người được bảo hộ của ông này.[25] Năm 1392, George I lãnh đạo quân đội của mình để khuất phục Vameq I Dadiani (Công tước xứ Mingrelia), nhưng ông này đã phải chịu thất bại nặng nề và bị giết chết chiến trường.[26] Bagrat V đại đế nhân cơ hội trung hưng cơ nghiệp, tung quân ồ ạt chiếm đóng Imereti, tái hợp nó với Vương quốc Georgia, tuy nhiên chỉ một năm sau thì ông mất.[27]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Phục_bích_tại_Gruzia http://fmg.ac/Projects/MedLands/GEORGIA.htm#Bagrat... http://www.georgianbiography.com/bios/r/rostom_ime... http://www.georgianbiography.com/bios/t/teimuraz1.... http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=106... http://www.iranica.com/articles/v10f5/v10f504b.htm... http://www.iranica.com/articles/v10f5/v10f504h.htm... http://www.iranica.com/articles/v11f2/v11f2041.htm... http://www.librairiehistoire.com/ http://archive.wikiwix.com/cache/20110224010735/ht... http://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://www.r...